2007-12-10

IJITOEN JATORRIA

Ijitoak( egiptanotik eratorria, Egiptokoa) baita Rom herria izenez ere ezagunak, ziurrenik Punjab lurraldean (India eta Pakistan artean) jatorria duen eta hauek Europara emigratu zuten etnia bat da.

Gaur egun ijitoak India eta Pakistan artean dagoen Panyab lurraldetik mundu osora zabaldu zirela uste da. Datu hau beraien hizkuntza (romani) eta sanskritoaren arteko antzekotasunean oinarritzen da, baina ez dago ijitoaren jatorria zehazten duen datu objektiborik. Esan beharra dago, Indian egonak direla baina ezin da konkretuki esan bertakoak direla ala beste nonbaitekoak direla.

Jarraitzeko, ijioak Persiara III. mendean heldu ziren (non sindi edo hindi deitzen zitzaien, Indiari izena eman zion ibaiagatik). Herrialde honentan egonaldi egin ondoren munduan zehar zabaldu omen ziren. Esanez, Espainiara ailegatu zirenean Andaluzian ezarri ziren eta 1510etik aurrera nabarmentzen hasi ziren.

Orain ijitoen emigrazioaren kronologia jarriko dizuet:

- 1415: ijitoak Espainiara heltzen dira.

- 1418: Alemaniara heltzen dira.

- 1419: Frantziako mugak zeharkatzen dute.

- 1422: Erroman ijitoen presentzia nabaritzen da.

- 1427: Parisen ezarrita zeuden.

- 1462: Jaenen (Espainia).

-1539: Parisetik botatzen dituzte.

-1563: ijitoak Ingalaterra uztera behartuak izaten dira, heriotz meatxupean.

-1931: "Romen antzerkia", munduko antzerki ijito profesional bakarra, Moskun ezartzen da.

-1939-1945: O Porraimos: Bigarren Mundu Gerran, Rom herria naziek jazarria eta sarraskitua izan zen, milio erdi Rom hil zirelarik.

-1971: Lehen Kongresu Ijitoa Londonean, himno eta bandera hartzen dituzte, Rom terminoa onartzen da eta historia iraintzeko erabilitako izenak (tzigano, gitano) baztertzen dira.

-1977: Indiaren proposamen bat jarraituz, Nazio Batuen Erakundeko Diskriminazioaren Prebentziorako eta Gutxiengoen Defentsarako batzordeek ijitoen eskubideak errespetatzeko dei bat egiten dute.

No hay comentarios: